Get
a FREE |
SALOE BATAKLIĞINDAN YARIK KAYA TANTALOS KALESİNDEKİ PELOPS TAHTI
TANTALOS KALESİ VE PELOPS TAHTI
YAZAN :HAYDAR AKSAKAL
Anadolu insanını ve onun kültürünü daha iyi öğrenmek için,Temmuz ayının kavurucu sıcağında, bir Pazar günü Dağlara gönül vermiş gençlerle beraber Ak pınar,Yarık kaya (Manisa) bölgesinde bulunan Pelops tahtına doğru yola çıktık.Tarihte bu civarda yapılmış olan araştırmalar ve tanımlamalar insani değerler üzerine yapılması gerekirken; sadece bu Dağın eteklerinde ve civarında sınırlı şekilde yapılmıştır.Ramsay araştırmalarında sadece Spil'e komşu bölgeleri değil, Spil'in kendisini de incelemiştir.
İncir ağaçlarının arasından geçerek yavaş yavaş yükselmeğe başladık. Makilikler arasında, kollarımızı çizen çalılıklarla boğuşarak;kayalık bölgeye ulaşmak için hızımızı artırdık. Harcadığımız enerji gittikçe artıyor, sıcaklık içimizi yakıyordu. Yolun yarısında bulunan Mağara'ya ulaştık. Silikat ve Demir oksit yapısıyla güzel bir görüntü sergiliyordu. Civarda topraktan akan bir su kanalının meydana getirdiği kristalleşmeyi resimleyerek ilk kaya engeline geldik. Binlerce sene öncesinden kayaları düzleyerek merdivenler hazırlamışlar. Doğuya doğru yöneldiğimizde Yarık kayanın muhteşem haşmetiyle karşılaştık. Gözlerimizi bu güzel görüntüden bir türlü ayıramıyorduk. Yolumuzun üzerinde en az sekiz adet sarnıca rastladık. üç metre çapında, yedi-sekiz metre derinliğindeydiler. Kayaların içine oyulmuş bu su ve yiyecek depoları Tantalos kalesinin su ihtiyacını karşılıyordu. Aradan binlerce sene geçmesine rağmen hala canlılığını koruyorlardı. Dik yamaçları yine o dönemde yapılan merdivenlerle aştık. Yamaç evleri üç bölümden oluşuyordu, Ara bölmeler blok kaya duvarı ile yapılmış ve güney bölümündeyse, kare şeklinde hazırlanmış nişler buralarının teras evler şeklinde tanzim edildiğini gösteriyordu. Yerlerde o döneme ait kırık parçalar halinde bol miktarda kiremide rastladık. Bu eski kiremitlerden ev tekniklerini ve kalenin ne kadar sağlam ve sağlıklı yapıldığını anladık. Tantalos kalesinin ciddi olarak bir günlük bir gezi ile anlaşılması oldukça zor. Teras evlerinin ,bu kadar dik duvarlarını hiç bir deprem bu şekilde parçalayamazdı. Bu da bu bölgede çok büyük bir depremin olduğunun deliliydi.
pelops tahtına yaklaşmağa başlamıştık. Gediz ovasına doğru baktığımızda gördüğümüz manzara adeta bizi büyülüyordu. Güneş gediz düzlüğüne vuruyor,ova yeşilin en güzel tonlarıyla parıldıyordu. Eskilerin Hermos dedikleri gediz nehri bir dansöz gibi kıvrılıyordu.
Gördüklerimiz Mitolojinin parçası değil, gerçeğin,Antik dönem Anadolu yaşamının bir parçasıydı.1880 senesinde Carl hunmann'ın buldum dediği Tantalos kalesindeydik. Tantalos kalesi tarihin derinliklerinde kaybolmamıştı ki. Ondan Manisalı Antik dönem yazarı Pausanıas'ta 1850 sene önce Tantalos ve Pelops'u anlatmıştı. İki ve tek odalı teras evlerini de inceleyerek Pelops Tahtına geldik. Doğusunda Bakacak kalesi,Arka sırtında muhteşem Spilin kayalıkları ve Toprağın derinliklerinde kaybolan Tantalis kentini ve Saloe gölünü seyreder gibiydik. Dağcılarımız Tahta oturmanın zevkini çıkarıyorlardı. Muhteşem bir kaleyi yeniden bulmanın ve keşfetmenin gururunu yaşıyorduk. Tantalos kalesinin yeni komutanları Fuat-Mustafa-Sefer-Sezgin-Burak-Rahşan-Fatoş ve Güneş olmuştu.
Tantalos Baş Tanrı zeus'un oğluydu. Annesi pluto'nun güzelliğine dayanamamıştı Zeus. Pluto'nun babasının da Atlantis'in ilk kralı Atlas olduğu söylenmektedir. Tantalos'un Egemenlik alanı Tantalis kenti, Manisa dolayları ve İda dağına kadar olan bölgeye kadar uzanıyordu. Antik kaynaklara göre Tantalos çok zengindi. Sarayı ise Spil ve Tantalis kentindeydi. Bir geçe ansızın çatırdayan Spil dağı kendi içine çöktü. Yarıklardan fışkıran sular sonucu yerde açılan büyük bir yarığın içinde halkı ile birlikte sulara gömüldü.
Pausanıas 1850 sene önce diyor ki 'Klytemnestra ile evlenen Tantalos'un buraya gömüldüğünü inkar etmeyeceğim. Fakat biliyorum ki Efsanevi Zeus'un oğlu ve Pluto'nun Mezarı Spil'dedir. Çünkü onları gördüm ve görmeğe degerdi. '
Plini ise ' O kadın (Dünya) Magnesia'yı, Spil şehrini ve ünlü Tantalis kentini yuttu '
Tantalos Kalesinin. Pelops tahtının ve Spil'in; sadece Manisa'da bir dağ olduğunu değil de , başka gizemli şeyleri de içinde barındırdığına inanmamız gerekir.
Pelops'un yaşamı ,Antik dönem yazarlarına göre :MÖ.4 Binin sonları ile MÖ:3 binin başlarına rastlamaktadır. Bu tarih aslında Tantalis krallığının Depremle yok oluşu ile Anadolu''dan Mısır ve Girit'e yapılan göçlerle de uyum sağlamaktadır.
Pelops Zeus şerefine yapılan Olimpiyad oyunlarını kendisinden öncekilerden çok daha muhteşem olarak yeniden düzenlemiştir. Olimpiyatları başlatan Yunan dışı Anadolu'nun Manisalı olan insanıdır.
Bir zamanlar Tantalos ve çocukları Pelops,Broteas,Dasklos ve Niobenin yaşadığı Spilos'un yıkılışını Mitolojik kabul etmemek gerekir. Gerçek tarihi bir olaydır. Kayıtlar ve deliller yok olmuştur.
izmir'li Yazarlar Tantalos'un İzmirli olduğunu yazmakta ve İzmir'in 5000'nci kuruluş yılını Tantalosa bağlamaktadırlar. Tantalos'un Mezarının Bayraklıda olduğunu iddia etmektedirler.Bu yanlıştır. Tantalos'un Mezarı Manisa Spil dağındadır.George E.Bean 27 yıl boyunca Anadolu'da araştırmalar yaptı.Eski çağda Ege Bölgesi diye bir kitap yazdı.' Bayraklıdaki söz konusu kalıntılar içinde en önemlisi Tantalos'un mezarı denen yapıdır. İlk araştırmacılar tarafından Smyrnanın en uzak geçmişine bağlanan yapı, bu gün İÖ.6.yüzyıla tarihlenmektedir ve olasılıkla Perslerin görevlendirdiği bir valinin yada yüksek bir memurun mezarıdır. '
'Tantalos'un Mezarı'nı,Pelops'un Tahtını ve Meter Plastene Kutsal alanını belirleme konusunda ileri sürülen düşüncüler iki grupta toplanabilir:Tümünün Yamanlar Dağında bulunduğunu savunan Smyrna okulu ve Manisa çevresinde bulunduğunu savunan Mağnesiaokulu 'Smyrna okulunun kurucusu 1835 yılında İzmir'e gelen texier'dir.Texier'nin dikkatiniBayraklının hemen ardındaki yükseltinin tepesinde yer alan yuvarlak bir mezar çekmiş ve hemen buna 'Tantalos'un Mezarını' adını yakıştırmıştır. Ancak Tantalos'a bağlanan erken döneme inmediği kesindir.'
'1945 yılında ,o sırada İzmir Müzesi müdürü olan Rüstem Duyuran'ın işbirliği ile Adatepe deki 'Mekan'da kazı yaptım. Sonuç 'Meka'nın bir sarnıç ,tüm kompleksin ise bir uç hisar olduğunu ortaya koydu. Böylece 'Smyrna okulu'nun tanıları dayanıksız kalıyordu.
'Öte yandan 'Mağnesia okulu',üç anıtın da Manisa'nın doğusunda küçük bir alan içinde bulunduğunu sürmüştür. Eldeki veriler incelendiğinde 'Mağnesia okulu' nun tartışmadan üstün çıktığı açıktır.'
Tantalos konusunda, Spil ve Manisa çevresinde şimdiye kadar ciddi bir Arkeolojik araştırma yapılmamıştır. Tantalisi tarihin derinliklerinden günümüze taşıyacak incelemeler; Manisa'yı uluslar arası Platforma taşıyacaktır. Manisa'da bir Arkeoloji enstitüsünün mutlaka kurulması gerekiyor. Manisa ve çevresi dört yanı ile tarih kokuyor.
Teras Evleri- Pelops Tahtı- Yarık Kaya